Een bloem in het donker

Blue Jasmine  van Woody Allen     ★★★★

Jasmine (titelrol van Cate Blanchett) zit in zak en as: haar rijke echtgenoot Hal (Alec Baldwin) blijkt een ontrouwe en frauderende schurk; de overheid heeft hun beider vermogen aangeslagen; en Jasmine verhuist noodgedwongen van het mondaine New York naar hippie-oord San Francisco om er te logeren bij haar adoptiezus Ginger (Sally Hawkins). 

Cate Blanchett als Jasmine.



Alec Baldwin als Hal.

Gewend aan een luxueuze levensstijl, heeft Jasmine het erg moeilijk om plots de tering naar de nering te moeten zetten. Ze vindt het eenvoudige appartement van Ginger maar niets en ergert zich ook blauw aan de sjofele (ex-)partners van haar zus (gespeeld door Andrew Dice Clay, Bobby Cannavale en de Amerikaanse komiek Louis C.K.). Jasmine droomt ervan om haar studies antropologie (die zij ooit opgaf  voor haar huwelijk met Hal) te hervatten, maar uit geldgebrek moet ze in San Francisco eerst op zoek naar een baantje. Ze slikt antidepressiva en drinkt martini's alsof haar leven ervan afhangt.

Kortom, Jasmine is een zenuwwrak. Zal zij, zoals de witte bloemen van de Nachtjasmijn (ook wel droevige boom genoemd), openbloeien in het donker? Of is haar leventje, net zoals dat van het tragische hoofdpersonage Blanche in het psychologisch drama A Streetcar Named Desire, een doodlopende straat...?

Op het slappe koord

Als een psychologisch drama over een vrouw wier leven balanceert op het slappe koord tussen maatschappelijke ambities en waanzin, is Blue Jasmine een hedendaagse variant op A Streetcar Named Desire (één van onze favoriete films aller tijden). De parallel met dit door Elia Kazan in 1951 verfilmde toneelstuk van Tennessee Williams geldt overigens niet alleen voor de gelijkenis tussen Jasmine en de overspannen, aan lager wal geraakte Blanche in A Streetcar Named Desire. Ginger heeft in Blue Jasmine veel weg van de spontane Stella met gezond verstand in A Streetcar Named Desire. En de 'proletarische' (ex-)partners van Ginger zijn de hedendaagse tegenhangers van de even boertige als verleidelijke Stanley Kowalski (één van de beste movie villains aller tijden) in A Streetcar Named Desire (bekijk een filmfragment hier).

Sally Hawkins als Ginger.

Kazan focuste in A Streetcar Named Desire echter op tragiek, terwijl Woody Allen als scenarist en regisseur van Blue Jasmine ook humor uitspeelt. Met succes overigens, want Allen slaat een home run met deze snedige tragikomedie. Hoewel geen meesterwerk zoals Woody Allens Annie Hall (één van onze favoriete komedies; bekijk de hele film hier) of Manhattan, komt Blue Jasmine bij momenten toch aardig in de buurt. Het scenario is waterdicht, de dialogen en de oude jazzy deuntjes op de soundtrack zijn om van te snoepen, en de acteurs zitten goed in hun rol. Vooral hoofdrolspeelster Cate Blanchett als de nerveuze Jasmine, Alec Baldwin als haar gluiperige echtgenoot Hal, en Bobby Cannavale als Chili (één van Gingers vrijers) zijn in topvorm.

Bobby Cannavale als Chili.

Contrast

Blue Jasmine is ook geweldig goed gemonteerd (door Alisa Lepselter), met doordachte overgangen tussen scènes in het heden en flashbacks naar het verleden, die duidelijk maken hoe het zover is kunnen komen met de onfortuinlijke Jasmine en het schrille contrast tonen tussen haar zorgeloze leventje van weleer en de puinhoop die daar nog van overblijft. Ook binnen die wisselende segmenten zelf zit het montageritme goed, waardoor de film geen moment verveelt.


Jasmine en haar man Hal, toen alles nog peis en vree leek...

Eerlijk



Blue Jasmine is vaak erg grappig, maar heeft een trieste ondertoon. De intussen 78-jarige regisseur Woody Allen was daarbij niet bang van onrechtstreekse zelfkritiek. Zo neemt hij (in de even hilarische als pijnlijke scène waarin Jasmine haar man betrapt op overspel met een veel jongere Franse au pair) indirect zijn eigen ontrouw op de korrel. Toen Allen nog een relatie had met actrice Mia Farrow, betrapte zij hem immers op een verhouding met haar veel jongere Koreaanse adoptiedochter Soon-Yi Previn. Allen en Farrow gingen uit elkaar en vochten een bittere juridische strijd uit over de voogdij van hun eigen drie kinderen. Allen is intussen al sinds 1997 getrouwd met de 37 jaar jongere Previn. Dit is zijn derde huwelijk. Met Farrow is hij nooit getrouwd. Daarnaast had hij ook relaties met o.a. actrice Stacy Nelkin en met Diane Keaton (die de titelrol vertolkte in Annie Hall en ook een hoofdrol speelde in Manhattan). Om maar te zeggen: Woody Allen has been around the block. En zijn persoonlijke ervaringen vonden onmiskenbaar hun weg in Blue Jasmine: een (h)eerlijke, bitterzoete film, recht uit het hart.

Distributeur Paradiso brengt Blue Jasmine op 6 februari uit op dvd en blu-ray disc.

JN.

Blue Jasmine (USA-2013): beschikbaar op dvd en blu-ray disc vanaf 6 februari 2014.

Met: Cate Blanchett, Sally Hawkins, Alec Baldwin, Bobby Cannavale, Andrew Dice Clay en Louis C.K..

Genre: tragikomedie / psychosociaal drama / romantiek

Klik op de oranje link voor de trailer: Blue Jasmine - trailer

Jasmine dreigt af te glijden naar de marginaliteit.